Tik, ani, hızlı, tekrar edici, ritmik olmayan hareketler veya seslerin toplamıdır.

Tikler kendi içerisinde karmaşık veya basit olabilmektedir. Geçici veyahut kronik bir seyir gösterebilmektedir. Tiklerin kronik bir hale gelebilmesi için bir seneden uzun bir zaman devam etmesi gerekmektedir. Bir yıldan daha az süren tikler ise geçici tikler olarak tanımlanabilmektedir.

Kronik tikler, motor veya vokal olabilmekte; şiddeti artabilmekte ya da azabilmektedir. Karmaşık vokal tikler kelimeleri, cümlecikleri içerebilir. Konuşmaların tekrar edilmesi, küfretme, uygunsuz hareketler olarak ortaya çıkabilir. Tiklere eşlik eden diğer bir belirtiyse, tiklerden önce kişinin tikleri tetikleyici duygular yaşamasıdır.

Tik Bozukluğunun Altında Yatan Nedenler

  • Genetik ve sosyal faktörler,
  • Ailenin aşırı kontrolcü, baskıcı tutum içinde olması,
  • Stres ve kaygı seviyesinin yüksek olması,
  • Çocukta ilgi ve sevgi yetersizliğinin olması,
  • Çevredeki kişilerin çocuğa karşı davranışsal olarak eleştiri içerisinde olunması,
  • Çocuğun kendi bireysel performasının üzerinde taleplerin olması,
  • Çocuğun arkadaşları ve kardeşiyle mukayese edilmesi,
  • Aile içi sorunların şiddietinin yüksek olması,
  • Çevrenin kaygı düzeyini arttırıcı ve güvensiz bir hava içinde olması,
  • Kardeş kıskançlığının yaşanması,
  • Ailesinin sürekli olarak çocuğun tikleri üzerine dikkat çekip hatırlatılması tik bozukluğundaki nedenler arasında sayılabilmektedir.

Tik Bozukluklarında Ailenin Tutumu ve Yapılaması Gerekenler:

Çocuğun, aile içerisinde sürekli olarak tik durumunun hatırlatılması, uyarması durumunun tiksel eylemleri daha fazla tekrarlamasına ve karmaşık hale getireceği göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Çocuklar, kısa zamanlı olarak tiklerini dizgileyebilirler. Bu da ailelerde ‘Çocuk isterse tikini yapmaz, kasten yapıyor’ gibi düşüncelere sokabilmektedir. Bu yanılgıya ve zaman kaybına düşmeden uzman kişilerden destek alınmalı son derece elzem bir konudur. Unutulmamalıdır ki tik bozuklukları tedavi edilebilen rahatsızlıklardandır. Alan uzmanları yardımıyla tiklerin altındaki nedenler araştırıp tikin oluşumunda herhangi bir durumun var olup olmamasının da belirlenmesi ve ona uygun terapilerin yapılması gerekmektedir.

Tiklerin değerlendirilmesinde tam kan ve biyokimya, tiroid fonksiyon testleri (TFT) ve ferritin düzeylerine bakılması öncelikli adımdır. Hızlı başlangıçlı ve ağır seyreden, atipik özellikler gösteren olgularda daha ileri tetkikler de istenebilir.

Eğer ki zamanında tedavisi gerçekleştirilemeyen bir durum söz konusu olursa telafisi zor olan psikolojik, sosyolojik, akademik, ekonomik gibi pek çok olumsuz durumu da meydana getirebilmektedir. Bunun önüne geçilebilmesi için alandaki uzmanlar, aileler ve öğretmenler birlikte hareket etmeli ve çocuğa sevgi saygı çevresinde yaklaşılmalıdır.

Tiklere eşlik edebilecek olan bir diğer sorunlar şunlardır;

  • Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB),
  • Obsesif kompulsif bozukluk (OKB),
  • Diğer kaygı bozuklukları, akademik ve sosyal sorunlardır.